काठमाडौं – अहिले विश्वका धेरै देशमा मंकीपक्सको सङ्क्रमण देखिएको छ । उक्त सङ्क्रमण नेपालमा पनि सर्न सक्ने सम्भावना देखिएको विज्ञहरू बताउछन् ।

हाल मंकीपक्सको सङ्क्रमण भएका १० प्रतिशत मानिसमा मृत्यु हुने गरेको स्वास्थ्य मन्त्रालयका सह प्रवक्ता डा. समीर कुमार अधिकारीले जानकारी दिए । मंकीपक्सको सङ्क्रमण भए पछि धेरै जसो लक्षण विहीन अवस्थामा अथवा सामान्य लक्षण भए पनि केही समय पछि आफै हराएर जान सक्छ भन्ने छ । कसै कसैलाई चार हप्ता सम्म सङ्क्रमण सर्न सक्ने पनि पाइएको अधिकारी बताउछन् ।

मंकीपक्सको भ्याक्सिन उत्पादन भएर विश्वव्यापी रूपमा प्रयोगमा पनि आइसकेको छ । यो सङ्क्रमण नभएको अवस्थामा यो भ्याक्सिन वितरण गरिएको छैन । तर अध्ययन अनुसन्धानबाट पुस्टी भएर मंकीपक्स भएकालाई यो भ्याक्सिन लगाउने भन्ने भइसकेको छ । अर्को कुरा स्मलपक्सको उपचारको लागि प्रयोग हुने औषधीहरू यसका लागि उपयुक्त हुनसक्ने अहिले सम्मको अध्ययनले देखाएको अधिकारीले बताए ।

यो रोग कसरी सर्छ?

संक्रमित व्यक्त्ति वा पशुसँग नजिकको सम्पर्कमा आउँदा तिनीहरूको निम्न कुराबाट सर्छः

- थुक, र्‍याल

- घाउ, खटिरा

- शरीरबाट निस्कने तरल पदार्थ

- दूषित सतह र सामग्री

निम्न अङ्गबाट भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्न सक्छः

- श्वासनली

- आँखा, नाक वा मुख

- काटिएको, टोकिएको वा फुटेको छाला

-बाँदर, मुसा, लोखर्के लगायतका जनावर र भाइरस रहेको ओछ्यान र लुगाबाट पनि यो भाइरस फैलिन सक्छ।

यस रोगका लक्षणहरू के-के हुन्?

- ज्वरो आउनु

- सामान्यतया ज्वरो सुरु भएको १ देखि ३ दिनभित्र छालामा दाग देखिनु

- अनुहार, हत्केला र पैतालामा डाबर देखा पर्नु

- डाबर परिवर्तन भई फोका हुँदै पाप्रा लागेर उपकिनु

- टाउको, ढाड र मांसपेशी दुख्नु

- शरीरका ग्रन्थिहरू बढ्नु

- लक्षण १४-२८ दिनसम्म रहन सक्छ र सामान्यतया आफै हराउँछ

मङ्कीपक्स रोगका सम्भावित जटिलताः

- बालबालिका र रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता कमजोर भएका व्यक्त्तिहरूलाई निम्न जटिलता हुन सक्छः

- आँखामा संक्रमण र दृष्टि गुम्नु

- अन्य जीवाणुको संक्रमण

- न्युमोनिया

- मस्तिष्क ज्वर

- गर्भ खेर जानु

- मृत्यु

मङ्कीपक्स रोगका रोकथामका उपायहरूः

- मङ्कीपक्सको शङ्का वा पुष्टि भएको व्यक्त्तिसँग असुरक्षित सम्पर्कमा नजाने

- संक्रमित व्यक्त्तिलाई घरमा वा अस्पतालमा आइसोलेसनमा राख्ने

- संक्रमित व्यक्त्तिको हेरचाह गर्नेले पिपीई लगाउने

- घाउसँग प्रत्यक्ष सम्पर्क हुन्छ भने पञ्जा लगाउने

- नियमित रूपमा साबुनपानीले हात धुने

- मरेका र बिरामी जनावरको सम्पर्कमा नजाने

- संक्रमित व्यक्त्तिका लुगा, तौलिया, ओछ्यान र भाँडाहरू तातो पानी र डिटर्जेन्टले धुने

- संक्रमित व्यक्त्तिका सम्पर्कमा आएको सतह र स्थान निसंक्रमण गर्ने

- मासुजन्य खानेकुरा राम्री पकाएर मात्र खाने

- फोहोरलाई उचित स्थानमा फाल्ने

ज्वरो आएको १ देखि ३ दिनभित्र अनुहार, हत्केला र पैतालामा दाग वा डाबर देखिएमा पैसा नलाग्ने हटलाइन नं १११५ मा फोन गरेर जानकारी लिन सकिने स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ ।